In maart 2020 opende Huisartsen Eemland als eerste een digitale huisartsenpost via Spreekuur.nl. Nu, ruim twee jaar later, hebben zo’n 3 miljoen patiënten toegang tot Spreekuur.nl bij huisartsenposten en huisartsenpraktijken over het hele land. Reden voor organisatieadviesbureau Turner om de eventuele meerwaarde van digitale consulten aan te tonen richting huisartsenposten en zorgverzekeraars aan de hand van de data van Spreekuur-consulten. Spreekuur.nl- initiatiefnemers Inez Teunissen van DigiDok en Rosa Scherjon van Topicus delen de drie belangrijkste conclusies daaruit zodat de leercurve voor andere zorginnovaties wellicht iets minder diep wordt.

Conclusie 1: Digitaal bespaart echt tijd
We weten het allemaal: de zorg in ons land staat voor grote uitdagingen. Er zijn steeds meer mensen die zorg nodig hebben, terwijl er steeds minder mensen zijn om die zorg te verlenen. De eerstelijnszorg dreigt te verstoppen als er niets verandert. Om dit zorginfarct een halt toe te roepen, zijn we twee jaar geleden met Spreekuur gestart. En met succes.Doordat de patiënt niet belt, maar zelf vragen beantwoordt over zijn of haar klachten en foto’s deelt, hoeft hij niet meer in de wacht te staan of onnodig naar de huisartsenpraktijk of post. Spreekuur.nl maakt het mogelijk om via chat of video geholpen te worden, gewoon thuis vanaf de bank. Op basis van de antwoorden wordt bovendien automatisch de urgentie bepaald en een medische samenvatting gegenereerd. Ook wordt de patiënt alvast aangemaakt in het elektronisch patiëntendossier van de huisartsenpost. Dit alles bespaart huisartsen en triagisten veel tijd, zo blijkt uit het onderzoek van adviesbureau Turner. De besparing is gemiddeld 13 minuten ten opzichte van een fysiek consult op de huisartsenpost, om precies te zijn.Ook levert het digitale consult tijdswinst op ten opzichte van telefonische consulten met de huisarts en het geven van zelfzorgadviezen door de triagist. Zeker als er voldoende instroom is aan digitaal te helpen patiënten en er goed (door)verwezen wordt naar de digitale optie. Digitaal werkt dus en geeft zorgverleners de broodnodige ademruimte in een tijd met een krapte aan zorgpersoneel en veel uitval van personeel door onder andere Covid. En dat is alleen nog maar het begin: door bijvoorbeeld een digitale huisarts beschikbaar te stellen voor patiënten uit verschillende regio’s en dus bovenregionaal te werken, kan deze tijdsbesparing nog verder oplopen. Idem dito in het geval huisartsenposten en -praktijken beiden gebruik maken van Spreekuur.nl: doordat digitale consulten makkelijk doorgestuurd worden van de praktijk naar de post of andersom, is er nog meer tijdwinst te boeken.

Conclusie 2: minder piekbelasting en minder laag urgente zorgvragen op de huisartsenpost
Naast de aantoonbare tijdsbesparing is zorg door de inzet van Spreekuur.nl ook beter planbaar. Door de digitale triage, de automatische urgentiebepaling en samenvatting kunnen zorgverleners beter beslissen welke patiënten ze als eerste helpen en welke even kunnen wachten. Dit haalt de druk van de telefoon, waardoor er minder piekbelasting is. Bovendien werken we op dit moment hard aan een doorontwikkeling van de digitale consulten van Spreekuur.nl. Die optie helpt deze spreiding nog beter te verzorgen. Door vroeg in de vragenlijsten een urgentiecheck in te bouwen, willen we de patiënt straks snel helderheid geven over de urgentie van zijn of haar klacht. Op basis van deze urgentie wordt de patiënt geholpen om de vraag op de juiste plek te stellen.

Voor laag-urgente klachten wordt de patiënt gerustgesteld en wordt een zelfzorgadvies met duidelijke uitleg en vangnet getoond. Indien de patiënt zich met een zelfzorgadvies niet geholpen voelt, blijven we de mogelijkheid bieden om de vraag te stellen aan de eigen huisarts of om de vraag alsnog te stellen aan de huisartsenpost. Patiënttevredenheid vinden we namelijk erg belangrijk. Voor urgente en geschikte vragen blijven we het digitale consult inzetten. Door de patiënt zo in een vroeg stadium beter inzicht te geven in de urgentie van de klacht en het stimuleren van zelfzorg, zullen er- zo verwachten en hopen we- minder laag-urgente klachten bij de huisartsenpost terechtkomen. Dat kan mogelijk een duurzame oplossing bieden voor onnodige belasting van de huisartsenposten. 

Conclusie 3: Digitaal verkleint de kans op overdrachtsfouten.
Tenslotte: hoe minder schakels in het proces zitten, des te kleiner is de kans op overdrachtsfouten Dit is een aanname die gestaafd lijkt te worden in het Turner-rapport. Het digitale proces gaat tussen patiënt en zorgverlener waardoor informatie uit eerste hand verkregen wordt, in tegenstelling tot bijvoorbeeld een fysiek consult waar meer schakels betrokken bij zijn, er sprake is van interpretaties en overdrachtsmomenten.  Via spreekuur.nl wordt de triage digitaal uitgevoerd door de patiënt, en is deze informatie direct inzichtelijk voor de beoordelend zorgverlener. Hij of zij ziet deze triage, kan deze beoordelen en zo nodig nog aanvullende vragen stellen. Digitaal werken vereenvoudigt de workflow, en met het triage-format is er minder variatie in het proces mogelijk. Dit reduceert de kans op overdrachtsfouten. 

Aanbeveling
De inzichten uit het rapport laten ziendat digitale zorg werkt bij de huisartsenpost. Nu is het vooral zaak om nog meer artsen en triagisten de voordelen van digitale huisartsenzorg te laten ervaren en digitale zorg nog efficiënter in te bedden in de dagelijkse praktijk, zowel op de huisartsenpost als in de huisartsenpraktijk. Digitalisering leent zich bijvoorbeeld bij uitstek voor het zogenaamde bovenregionaal werken, zoals eerder al genoemd. Door een digitale arts bovenregionaal het aanspreekpunt te laten zijn voor patiënten die digitale zorg zoeken uit verschillende zorgregio’s, kan een grote efficiencyslag geslagen worden, concludeert Turner. Dat zien wij ook. Maar zo’n nieuwe manier van werken introduceren is ook eng en spannend. Vooral huisartsen en huisartsenorganisaties zonder enige digitale ervaring, grijpen instinctief toch nog terug naar hoe ze het altijd deden. En dat is toch de patiënt fysiek uitnodigen of bellen en werken in het eigen zorggebied. Juist door continu de mogelijk- en onmogelijkheden van digitale zorg te laten zien, kunnen we dat patroon doorbreken. Om zo digitale huisartsenzorg naar een hoger plan tillen en andere partijen te helpen dit ook te doen.

Het hele rapport lezen? Vraag het rapport op via: info@spreekuur.nu